มีถิ่นกำเนิดอยู่แถบคาบสมุทรอาหรับ ทางตอนใต้และตะวันตกของคาบสมุทรอาหรับ ลำต้นสูงใหญ่
ส่วนใหญ่ใบมักมีขนละเอียดนุ่ม ดอกมักมีสีชมพูและมีขนาดเล็ก ออกดอกตามกิ่งก้านหรือลำต้น
ฝักมักมีสีแดงเข้ม ฝักและเมล็ดมักมีขนาดใหญ่ ชวนชมชนิดนี้สามารถแบ่งลักษณะลำต้นออกเป็น 2 ลักษณะดังนี้
- ลำต้นสูงแบบไม้ยืนต้น จะมีลำต้นที่สูงชะลูด ลำต้นจะแตกออกจากฐานโขดหลายลำ ลำต้นชี้ขึ้น
ตรงมักเจริญติบโตในแนวสูงมากกว่าการขยายในแนวราบ อาจสูงได้ถึง 4 เมตร ที่พบเห็นในประเทศ
ไทยเช่น ยักษ์หน้าวัง เป็นต้น
- ลำต้นเตี้ย ลำต้นจะขึ้นเป็นแท่งหลายแท่งจากฐานโขด มักเจริญเติบโตในแนวราบ มากกว่าแนว
สูง ฐานโขดมักมีขนาดใหญ่ โขดอาจมีขนาดใหญ่ถึง 1 เมตร สูงประมาณ 2.50 เมตร ที่พบเห็นใน
ประเทศไทย เช่น ยักษ์เยเมน เป็นต้น
ชวนชมชนิดนี้ส่วนใหญ่ทะยอยนำเข้ามาในประเทศไทย ทั้งเมล็ด กิ่ง และต้น จากผู้ที่เคยทำงาน
ในตะวันออกกลางตลอดระยะเวลาประมาณ 20 ปี ที่ผ่านมา ซึ่งได้มาจากหลายแหล่ง หลายสายพันธุ์
ชวนชมชนิดนี้มีอัตราการเจริญเติบโตเร็วกว่าชวนชมพื้นเมืองทั่วไป เพราะโขดมีขนาดใหญ่กว่ามาก
ในบ้านเรานั้นมักเรียกชื่อสายพันธุ์ตามแหล่งที่นำไปเพาะเลี้ยง เช่น ยักษ์ลพบุรี ยักษ์สิงห์บุรี เพชรเมืองคง(โคราช) เป็นต้น ซึ่งแต่ละสายพันธุ์ก็มีความแตกต่างกันไป ปัจจุบันมีการปรับปรุงและพัฒนา
สายพันธุ์ไปมาก ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ดรุ่นใหม่ในประเทศไทยมีเอกลักษณ์แตกต่างจากสาย
พันธุ์ดั้งเดิมมาก
ยักษ์อาหรับ <Arabicum> ในประเทศไทย สามารถจำแนกได้ ดังต่อไปนี้
1) ยักษ์เยเมน
ต้นแม่เป็นไม้เพาะเมล็ด นำเข้าจากประเทศเยเมน
ลักษณะยักษ์เยเมน
- มีลำต้นและกิ่งก้านที่แข็งแรง มีข้อตามลำต้นค่อนข้างถี่
- มีใบใหญ่ ใบมนกลม สีเขียวเข้ม ใบมันไม่มีขน
- ดอกดก ออกดอกเป็นพวง ดอกมีขนาดเล็ก สีชมพูอ่อน
- มีโขดขนาดใหญ่ ลำต้นขึ้นเป็นแท่งหลายแท่ง มักขยายออกด้านข้างมากกว่าแนวสูง
- ต้นที่เคยพบเห็น โขดมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 80 เซนติเมตร สูงประมาณ 2.50 เมตร
- ฝักป้อม เมล็ดป้อม เมล็ดมีขนาดใหญ่
- ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ด มีความนิ่งของสายพันธุ์สูง
2) ยักษ์เกษตร
ต้นแม่เป็นไม้นำเข้ามาจากประเทศซุอุดิอาราเบีย โดยการนำกิ่งพันธุ์มาปักชำและเพาะเลี้ยงใน
หมู่บ้านแห่งหนึ่งใกล้มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์บางเขน ปัจจุบันต้นแม่อยู่ที่อุทยานหินล้านปี
จังหวัดชลบุรี
ลักษณะยักษ์เกษตร
- ต้นที่ได้จากการเพาะเมล็ด กิ่งตอนหรือกิ่งปักชำ โขดจะเจริญเติบโตได้ไว ขยายฐานโขดได้ดีทั้งสิ้น
- ลำต้นขึ้นเป็นแท่งหลายแท่ง มักขยายออกด้านข้างมากกว่าแนวสูง สูงประมาณ 2-3 เมตร
- ใบกลม นุ่ม มีขนทั้งหน้าใบและหลังใบ
- ออกดอกตามลำต้นและกิ่งก้าน ออกดอกตลอดทั้งปี และดกมากในช่างฤดูหนาวและฤดูร้อน
- ตามธรรมชาติติดฝักค่อนข้างยาก ฝักอ้วน เมล็ดสั้นป้อม ฝักหนึ่งคู่มีเมล็ดประมาณ 50-60 เมล็ด
- เป็นไม้ขนาดใหญ่ ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ดมีความนิ่งของสายพันธุ์สูง
3) ราชินีพันดอก(RCN)(A1)
ราชินีพันดอก |
กลุ่มแรงงานบ้านคอนเมือง อ.คง จ.นครราชสีมา นำเข้ามาจากเมืองจีซาน ประเทศซาอุดิอาระเบีย ต่อมาคุณจรัญ วงศ์ประเสริฐหรือพี่เงาะ(เจ้าของสวนคงประทาน) ซึ่งขณะนั้นรับราชการอยู่กรมชลประทาน ได้ออกปฏิบัติหน้าที่ตรวจสภาพภัยแล้ง ได้ไปพบเห็นจึงได้นำมาปลูกเพาะเลี้ยงเอาไว้ และได้ตั้งชื่อว่า"ราชินีพันดอก"
ลักษณะดอก
ดอกสีชมพูขาว มักจะออกดอกพร้อมกันทั้งต้น ดอกดก(อันเป็นที่มาของราชินีพันดอก)
ดอกสีชมพูขาว มักจะออกดอกพร้อมกันทั้งต้น ดอกดก(อันเป็นที่มาของราชินีพันดอก)
ลักษณะลำต้นและกิ่ง
ฟอร์มของลำต้นจะแตกต่างกันไปหลากหลายรูปทรงมาก ลำต้นเดียวบ้าง, สองลำต้น, หลายลำต้นบ้าง ทรงเตี้ยบ้าง ทรงสูงบ้าง ทรงเป็นพุ่มบ้าง ส่วนเรื่องกิ่งนั้นราชินีเป็นไม้ที่แตกยอดกิ่งดีมาก(แตกยอดกิ่งถี่ และแตกกิ่งได้เร็ว) ทำให้ทรงพุ่มแน่นในที่สุด(มักจบฟอร์มแบบกิ่งแน่นถี่ยิ๊บ)
ฟอร์มของลำต้นจะแตกต่างกันไปหลากหลายรูปทรงมาก ลำต้นเดียวบ้าง, สองลำต้น, หลายลำต้นบ้าง ทรงเตี้ยบ้าง ทรงสูงบ้าง ทรงเป็นพุ่มบ้าง ส่วนเรื่องกิ่งนั้นราชินีเป็นไม้ที่แตกยอดกิ่งดีมาก(แตกยอดกิ่งถี่ และแตกกิ่งได้เร็ว) ทำให้ทรงพุ่มแน่นในที่สุด(มักจบฟอร์มแบบกิ่งแน่นถี่ยิ๊บ)
ลักษณะสีผิว
ต้นลูกหลานที่เกิดจากการเพาะเมล็ด ระยะแรกสีผิวมักจะออกเขียว เขียวปนดำบ้างก็มี เมื่อโตขึ้นสีผิวมักจะออกเขียวปนสีขาวนวล และบางต้นออกเขียวปนดำเหมือนเดิมก็มี ผสมผสานกับการแตกลายของผิวไม้(ไม้กำลังโต)
ต้นลูกหลานที่เกิดจากการเพาะเมล็ด ระยะแรกสีผิวมักจะออกเขียว เขียวปนดำบ้างก็มี เมื่อโตขึ้นสีผิวมักจะออกเขียวปนสีขาวนวล และบางต้นออกเขียวปนดำเหมือนเดิมก็มี ผสมผสานกับการแตกลายของผิวไม้(ไม้กำลังโต)
ลักษณะฝัก
ฝักเล็ก...เมล็ดเล็ก(เล็กกว่ายักษ์หน้าวัง A5 และ A6 เล็กกว่าเพชรเมืองคง และเล็กกว่ายักษ์ดำ) หากนำกิ่งราชินีไปเสียบบนตอไทย ฝักอาจจะสมบูรณ์มากขึ้น เมล็ดอาจใหญ่ขึ้นตามความสมบูรณ์ของฝักได้เหมือนกัน(แต่ก็ไม่เสมอไปและไม่ตลอดไป ขึ้นอยู่กับ...อีกหลายอย่าง) หนึ่งฝัก(สองข้าง) จะมีเมล็ดประมาณ 80-100 เมล็ด
ฝักเล็ก...เมล็ดเล็ก(เล็กกว่ายักษ์หน้าวัง A5 และ A6 เล็กกว่าเพชรเมืองคง และเล็กกว่ายักษ์ดำ) หากนำกิ่งราชินีไปเสียบบนตอไทย ฝักอาจจะสมบูรณ์มากขึ้น เมล็ดอาจใหญ่ขึ้นตามความสมบูรณ์ของฝักได้เหมือนกัน(แต่ก็ไม่เสมอไปและไม่ตลอดไป ขึ้นอยู่กับ...อีกหลายอย่าง) หนึ่งฝัก(สองข้าง) จะมีเมล็ดประมาณ 80-100 เมล็ด
4) ยักษ์ดำ(A2)(A3)
พญาชาละวันดำ |
2) ลักษณะของยักษ์ดำ-สายสิงห์บุรี
- ลำต้นมีสีดำ ลำต้นแข็งแรงและขึ้นเป็นแท่ง ข้อถี่ ตาตามลำต้นมีสีขาว จึงเห็นเป็นสีดำสลับขาว ตลอดทั้งต้น
- ใบรี ปลายใบแหลม มักมีเส้นสีแดงกลางใบ
- ดอกสีชมพูอ่อน ดอกมีขนาดเล็ก ออกดอกดก
- เป็นไม้ขนาดกลาง การเจริญเติบโตขยายทั้งด้านสูงและด้านข้างพอๆ กัน โขดมีขนาดประมาณ 80 เซนติเมตร สูงประมาณ 1.5-2 เมตร
- ตามธรรมชาติให้ฝักพอประมาณ ฝักและเมล็ดมีขนาดกลางๆ
- ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ดมีลักษณะที่ดี และมักดำกว่าต้นแม่
5) ยักษ์สิงห์บุรี / ยักษ์บ้านวัด /เพชรเมืองคง (A4)
ในบ้านวัด อ.คง จ.นครราชสีมา ต่อมาได้ย้ายมาอยู่ จ.สิงห์บุรี จึงได้เปลี่ยนชื่อเป็น ยักษ์สิงห์บุรี
ปัจจุบันต้นแม่อยู่คุณหญิง...ท่านหนึ่ง
ลักษณะยักษ์สิงห์บุรี / ยักษ์บ้านวัด
- กิ่งตอนหรือกิ่งปักชำ ขึ้นลำต้นได้สวย มีลำต้นสูง มักเจริญเติบโตในแนวสูงมากกว่าการขยาย
ในด้านข้าง สูงประมาณ 3-5 เมตร
- ต้นที่ได้จากการเพาะเมล็ด โขดกลมสวย แตกกิ่งจากโขดมาก มีสีผิวเนียนเขียว มีลักษณะที่ดี
มีลำต้นสูง ขยายด้านข้างน้อย และมักเจริญเติบโตในแนวสูง
- มีดอกดก ดอกออกเป็นพวง ดอกมีขนาดเล็ก สีชมพูอ่อน
- ใบมีสีเขียวตองอ่อน นุ่ม ขนน้อย ใบรี ปลายใบแหลม
- ให้ฝักดก ฝักยาว เมล็ดยาว
- เป็นไม้ขนาดใหญ่ ลูกไม้ที่ได้จากเพาะเมล็ดมีทั้งใบมันและใบขน
6) ยักษ์หน้าวัง (A5)(A6)
1) มีผู้กล่าวขานกันว่า ต้นแม่ยักษ์หน้าวังปลูกอยู่หน้าวังในประเทศซาอุดิราเบีย มีผู้นำเข้ากิ่งพันธุ์มาปักชำและเพาะเลี้ยงในประเทศไทย
2) ลักษณะของยักษ์หน้าวัง
- เป็นไม้ใหญ่ อาจสูงถึง 5 เมตร มีกิ่งค่อนข้างอ่อน มักสูงใหญ่ชะลูดทางสูงมากกว่าการแตกกิ่งทางด้านข้าง
- ใบมีขนาดใหญ่มาก ใบนุ่มและมีขน ปลายใบมน
- ดอกมีสีชมพูเข้ม ใส้ในกรวยดอกมีลายเส้นที่ชัดเจน
- ให้ฝักพอประมาณ ฝักมีขนาดกลางๆ
- ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ดเจริญเติบโตเร็วมาก และมีความหลากหลาย
7) ยักษ์ลพบุรี
ต้นแม่เป็นไม้เพาะเมล็ด นำเข้ามาจากประเทศซาอุดิอาราเบีย ขณะที่ต้นยังเล็กๆ และนำไปปลูก
ที่จังหวัดลพบุรี
ลักษณะของยักษ์ลพบุรี
- มีลำต้นและกิ่งก้านที่แข็งแรง มีปมปุ่มตามลำต้นและมีลายข้อที่ชัดเจน
- ต้นที่ได้จากการเพาะเมล็ด กิ่งตอนหรือกิ่งปักชำ โขดโตเร็วมีขนาดใหญ่ ลำต้นขึ้นเป็นลำใหญ่ การเจริญเติบโตขยายทั้งด้านข้างและด้านสูง สูงประมาณ 1.5-2 เมตร
- ใบพาย ใบยาวรี ปลายใบมนไม่แหลม ใบนุ่ม ใบมีขนมากทั้งหน้าใบและหลังใบ
- ดอกมีขนาดเล็ก สีชมพูอ่อน ให้ดอกพอประมาณ
- ให้ฝักพอประมาณ ฝักและเมล็ดมีขนาดกลางๆ
- เป็นไม้ขนาดกลาง ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ดมีลักษณะที่ดี และสวยเกิน 80%